RecensiesRomans

Recensie: De levenden herstellen, Maylis de Kerangal

De Franse schrijfster Maylis de Kerangal won in 2010 de prestigieuze Prix Médicis met Naissance d’un pont, waarmee haar roem in het Franse literaire landschap definitief gevestigd was. Voor haar nieuwste roman, in het Nederlands vertaald als De levenden herstellen, kreeg ze al een belangrijke studentenliteratuurprijs, naast nog diverse andere bekroningen. Dat is helemaal terecht, want De levenden herstellen is een indringend boek over orgaandonorschap. Een roman waarin een hart wordt gevolgd vanaf het moment van een noodlottig ongeval tot aan het moment waarop het met stroomstootjes weer aan het kloppen wordt gebracht in een ander lichaam.

We maken kennis met de negentienjarige Simon Limbres, een fanatiek golfsurfer. De roman begint met een zin van meer dan een pagina, waarmee de de toon direct wordt gezet. Het gaat, zo wordt meteen duidelijk, ten diepste in deze roman niet om Simon, maar om zijn hart, een hart waarvan niemand weet ‘waardoor het heeft gehuppeld, gebraakt, gedijd, gedanst als een veertje of zwaar gewogen als een steen, waardoor het werd bedwelmd, waardoor het smolt (liefde) […], niemand kan beweren het te kennen, en in die nacht, die sterreloze nacht waarin het vroor dat het kraakte boven de riviermond en het Pays de Caux, waarin een deining zonder glans langs de kliffen rolde […] liet dat hart het regelmatig ritme horen van een orgaan in rust’.

Een stilte voor de spreekwoordelijke storm, want al snel gaat de wekker en haast Simon zich met zijn vrienden naar de kust voor een ochtendlijke surfsessie. Het is ijskoud, en na de uitputting komt het soezen in het busje op de terugweg, waar Simon helaas als enige zonder gordel in zit. De wegen zijn glad, niemand die weet wat er precies gebeurde, maar plotseling raken ze van de weg en kreukelt het busje zich om een paal. De twee vrienden komen er relatief goed van af, Simon belandt echter in een coma, het hersenletsel is groot en onomkeerbaar, een operatie heeft geen zin meer.

Vanaf dat moment zien we door de ogen van de belangrijkste directe betrokkenen hoe een ingewikkeld en bijna ondoorgrondelijk traject in gang wordt gezet. De verpleegkundige Thomas Rémige, verantwoordelijk voor het coördineren van een mogelijke orgaandonatie, probeert de ouders ertoe te bewegen akkoord te gaan met een donorschap van hun zoon. De ouders hebben ondertussen hun eigen gedachten en problemen, en moeten middenin hun plotselinge verdriet besluiten over het lichaam van hun zoon. Dan zijn er ook nog de artsen en het verpleegkundig personeel die bij een eventuele orgaantransplantatie de operaties zullen uitvoeren.

Van al die levens die binnen 24 uur bij elkaar komen krijgen we een vluchtig maar tegelijk pakkend beeld, als in een MRI-scan geeft Maylis de Kerangal een dwarsdoorsnede van hun levens. Van verpleegster Cordélia bijvoorbeeld, die tussen alle bedrijven door in spanning zit om een telefoontje of bericht van haar los-vaste vriendje te krijgen, van arts Virgilio die moeite heeft zijn plek in de pikorde van het ziekenhuis te veroveren, maar ook van de ouders van Simon die al enige tijd gescheiden leven, van zijn vriendinnetje en van de ontvanger van Simons hart.

De levenden herstellen is een beeldende roman met een indrukwekkende zeggingskracht. De auteur zet aan het denken over orgaandonatie, over al die mensen die erbij betrokken zijn, ervan afhankelijk zijn, over het ingewikkelde proces dat er bij komt kijken. De lange, soms wat ingewikkelde zinnen zitten het verhaal misschien wel af en toe wat in de weg, maar geven vaak genoeg ook extra lading en zetten aan tot herlezen. Met haar roman schreef Maylis de Kerangal een invoelende ode aan het donorschap, een prachtige mengeling van actie, medische wetenschap, poëtische beschrijvingen en treffend neergezette personages.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *