RecensiesRomans

Recensie: Het diner, Herman Koch

Wie Herman Koch zegt, zegt Jiskefet. Dat de man meer kan dan alleen humoristisch zijn, bewijst hij al sinds 1985 door het schrijven van verhalen en romans. Zijn meest succesvolle roman tot nu toe is Het diner, dat zelfs in de Verenigde Staten een bestseller werd. Het boek combineert een actueel thema met een nuchtere en cynische schrijfstijl.

Wat zou je doen als je zoon samen met wat vrienden een gruwelijke misdaad pleegt? Zou je direct naar de politie rennen, of zou je zwijgen in het belang van je zoon? Dit dilemma vormt de basis van Het diner. Hoofdpersoon Paul was ooit docent maar is enkele jaren geleden op non-actief gesteld vanwege een psychische stoornis. Zijn liefhebbende vrouw Claire is al die tijd bij hem gebleven en houdt nog onverminderd van hem. Samen hebben ze een zoon, Michel. Op een avond komt Michel samen met zijn neef Rick bij een pin-automaat om wat geld op te nemen. In het portiek voor het automaat treffen ze een slapende zwerfster. Ze beginnen de vrouw wat te treiteren, maar het gaat van kwaad tot erger. Op een gegeven moment gooit een van de jongens een jerrycan naar de vrouw, en deze explodeert.

De beelden die door een beveiligingscamera zijn vastgelegd gaan het hele land door en tonen een wazige film van de gebeurtenissen. Maar ze zijn scherp genoeg voor Paul, die direct zijn zoon en neefje herkent. Complicerende factor is het feit dat de vader van zijn neefje, zijn broer Serge Lohman, in de running is om de volgende minister-president van het land te worden. Tijdens een diner in een luxe restaurant komen Paul en Serge met hun beide vrouwen samen om over de situatie te praten.

Het diner leest vlot, vooral vanwege de staccato schrijfstijl van Koch. Het boek is opgebouwd uit de onderdelen van een traditioneel diner, Aperitief, Voorgerecht, Hoofdgerecht, Nagerecht en Digestief. Flashbacks vertellen langzamerhand het verhaal en vanuit de ik-persoon geeft Paul de lezer zijn gedachtes mee over het gebeurde. Het is moeilijk sympathie te krijgen voor de cynische blik van de hoofdpersoon, die vooral zijn eigen belang voorop lijkt te stellen. Hij laat vaak duidelijk merken wat hij van een bepaalde situatie vindt en schaamt zich er niet voor anderen in gedachten negatief af te schilderen. “Tot in het diepst van zijn wezen was Serge altijd een boer gebleven, een onbehouwen lul: dezelfde onbehouwen lul die vroeger om zijn scheten van tafel werd gestuurd.” Verder is ook de rector van de school waar hij werkte een ‘lul’, net als de fietsenhandelaar wiens raam Michel met een voetbal heeft ingetrapt.

Daarnaast kampt de hoofdpersoon met een neiging om (weer in gedachten) zijn handen iets te los te laten wapperen. In zijn hoofd heeft Paul menig gezicht bewerkt tot het bloed er uit spuit. Die combinatie van factoren zorgen er voor dat het je als lezer uiteindelijk weinig kan schelen hoe het verhaal afloopt. Koch raakt enkele morele dilemma’s aan in zijn boek, maar slaagt er door zijn schrijfstijl niet in om deze echt tastbaar en indringend te maken. Hier en daar schitteren enkele rake observaties, zoals die over in Frankrijk wonende Nederlanders die “Frankrijkje spelen”, compleet met wijn, kaas en cognac. Maar om te zeggen dat het lezen van Het diner je leven verrijkt, gaat veel te ver. Het boek leest prima weg, haute cuisine is het echter niet.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *