RecensiesRomans

Recensie: De consequenties, Niña Weijers

Haar debuut werd door velen geprezen en is nu zelfs genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. De jury noemde Niña Weijers’ boek een ‘ijzersterke, hecht gecomponeerde en goed geschreven roman, vol pakkende beelden’. Met dat soort lof kan je het bijna niet beter treffen als nieuwkomer in de literatuur. Tegelijk is De consequenties geen roman die bij elke lezer zo in de smaak zal vallen.

Niña Weijers voert in De consequenties de jonge kunstenares Minnie Panis ten tonele. Ze is wereldberoemd om haar kunstwerken waarin ze naar haar eigen identiteit op zoek is. Zo maakte ze bijvoorbeeld eens een werk waarbij ze gedurende een periode al haar afval fotografeerde. Vastleggen wat je weggooit, omdat wat je weggooit misschien veel zegt over wie je zelf bent. Of zo verkocht ze na een vastgelopen liefde al haar spullen – letterlijk alles, tot aan haar dagcrèmes toe. Wie ben je als je niets meer hebt in het leven?

Op een dag wordt ze door een vriendje een hak gezet: in het geheim fotografeert hij haar terwijl ze naakt op zijn bed ligt, en verkoopt hij de foto’s aan modetijdschrift Vogue. Als tegenprestatie eist ze van hem dat hij meewerkt aan een nieuw kunstproject. Hij moet haar enkele weken volgen en als een voyeur met de telelens bespieden, zonder verder contact met haar op te nemen.

De zoektocht naar haar eigen identiteit blijkt voort te komen uit een problematische jeugd. Ze groeit op als kind van een alleenstaande moeder. Vanaf het begin valt ze op door haar apathische houding, in plaats van een huilbaby is ze een baby die niet huilt. Later in haar kindertijd kan ze wegdromen en dingen doen waar ze zich nadien weinig van lijkt te herinneren. Een kinderarts die zich gespecialiseerd heeft in Oosterse geneeskunde en wijsheden moet uitkomst bieden.

De consequenties is een boordevolle roman, die bijna overstroomt van de ambitie. De auteur wil het levensverhaal van Minnie Panis vertellen en tot haar kern doordringen, en daarnaast krijgen en passant ook nog allerlei bespiegelingen over moderne kunst en grote levensvragen een plek. De fragmentarische opbouw van de roman werkt als een doolhof waarin je als lezer soms kunt verdwalen.

Door deze aanpak kan het niet anders dan dat Niña Weijers concessies moet doen aan de leesbaarheid. Heb je weinig met moderne kunst, dan zijn er aardig wat pagina’s met beschrijvingen van kunstwerken of kunstprojecten waar je je doorheen moet worstelen, zonder dat meteen op het eerste gezicht duidelijk wordt waarom nu juist die kunst zoveel aandacht verdient.

Het breekpunt in de roman vormt een episode over kunstenaar Bas Jan Ader. Vanaf dat moment gaat het verteltempo omhoog en wordt ineens veel meer helder over Minnie Panis zelf, en waarom kunst zo’n grote rol speelt in haar leven. Kunst is als het ware de enige mogelijke consequentie van haar leven, van haar conceptie. De consequenties is met zoveel inhoud, diepte en zeggingskracht geen gemakkelijk boek, maar wel een roman die de volhoudende lezer beloont. De auteur toont lef en verteltalent en maakt een licht gebrek aan consistentie goed met intrigerende bespiegelingen over identiteit in de kunst en in het leven.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *