RecensiesRomans

Recensie: De dag dat de tijd stilstond, Rachel Joyce

In 1972 worden er twee seconden opgeteld bij de tijd. Die twee seconden zijn voldoende om een voor de buitenwereld perfect ogend gezin naar de afgrond te leiden. Met haar debuutroman De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry wist Rachel Joyce de harten van veel lezers te veroveren. Perfect (in Nederland verschenen als De dag dat de tijd stilstond) is een waardige opvolger en voorbestemd om net zo’n bestseller te worden.

De 11-jarige Byron Hemmings woont met zijn zus, moeder en vader in een prachtig landhuis op het Britse platteland. Samen met zijn vriend James gaat hij naar een privéschool en zijn leven lijkt van te voren vastgelegd. Het volgende jaar zullen ze examen doen en naar een middelbare school doorstomen, vervolgens naar een universiteit als Cambridge of Oxford. “Hun verhaal had een begin, een midden en een einde.” Byrons vader, Seymour, is overigens weinig thuis. Doordeweeks werkt hij bij een bank in Londen en hij komt eigenlijk alleen in de weekenden thuis. ’s Zomers gaat hij vaak met collega’s op jacht in Schotland, hoewel hij niet zo veel heeft met jagen. Maar ondanks zijn afwezigheid drukt hij een stempel op het huishouden. Hij belt vaak, ’s ochtends en ’s avonds, bang dat zijn vrouw de bloemetjes buiten zet als hij er niet is.

Zijn vrouw, Byrons moeder, gedraagt zich in een woord perfect, brengt de kinderen naar school in de nieuwe Jaguar, spreekt af met de andere moeders van school, en houdt het huis en de tuin op orde. Tot twee seconden roet in het eten gooien. Byron heeft van zijn vriend James – de slimste jongen die Byron kende – gehoord dat ze dit jaar twee seconden aan de tijd toevoegen. En dat maakt hem bang, hij heeft er hoofdpijn van. Zij moeder probeert hem gerust te stellen: “Wanneer het gebeurt, merk je er niets van. Twee seconden is niets.” Maar Byron beseft dat twee seconden het verschil kunnen maken tussen iets dat wel gebeurt en iets dat niet gebeurt.

De dag dat Byron merkt dat de tijd twee seconden terugspringt gebeurt er dan ook iets waarvan de invloed jaren later nog gevoeld zal worden. Byrons moeder is laat voor school en neemt een afsnijroute over Digby Road, een arbeidersbuurt. Daar veroorzaakt ze een ongeluk, al lijkt ze het zelf niet door te hebben. Alleen Byron ziet het, maar heeft hij het wel goed gezien? Hij roept de hulp van zijn vriend James in om op onderzoek uit te gaan en de fouten te herstellen. Daarmee is ‘Operatie Perfect’ geboren. Wat ze echter ook doen, Byron moet toezien hoe zijn moeder vervreemdt van zijn vader en het perfecte leventje steeds minder perfect wordt.

Rachel Joyce schrijft haar tweede roman vanuit twee perspectieven, met als eerste het perspectief van de jonge Byron. Daartussendoor vlecht ze ook nog het verhaal van Jim, een man van middelbare leeftijd, die zijn leven amper op de rails weet te houden. In het verleden is hij meer dan eens opgenomen geweest in een kliniek. Als gevolg van elektroshocks is hij zijn geheugen zo af en toe kwijt. Bovendien kampt hij met obsessief gedrag. Ooit is er iets ergs gebeurt in zijn leven, en je voelt instinctief aan dat dit met Byrons verhaal te maken moet hebben.

Met simpele omschrijvingen en in enkele woorden weet Rachel Joyce in Perfect haar hoofdpersonen zo neer te zetten dat ze een diepe indruk achterlaten. In het begin voelt de dubbele verhaallijn af en toe wat geforceerd aan, maar gaandeweg wil je van allebei de verhalen weten hoe ze aflopen – en hoe ze met elkaar verbonden zijn. De manier waarop Byron met James omgaat is vaak ontroerend onder woorden gebracht, en de neergang van Byrons moeder, Diana wordt prachtig vanuit het perspectief van het kind verteld. Zo zijn zinnen waarin Byron te weten komt dat zijn moeder pillen slikt, vaak met een glas in de handen loopt, eenvoudigweg constateringen, zonder dat Byron weet wat dit concreet betekent. Een prachtige roman met diepe lagen, een aanrader voor iedereen die al onder de indruk was van Joyce’s debuut.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *