RecensiesRomans

Recensie: De jongen die zijn vader zocht, John Boyne

De Ierse schrijver John Boyne is wat lastig in een hokje te stoppen. Hij schrijft zowel romans voor volwassenen als kinderen, maar het was juist zijn roman voor jongere lezers, De jongen in de gestreepte pyjama, die bij veel volwassenen zo’n indruk maakte. Nu is er De jongen die zijn vader zocht, en met die titel zoekt de Nederlandse uitgeverij nadrukkelijk het publiek van zijn eerste bestseller. De originele titel is Stay where you are and then leave. Opnieuw zal dit boek heel wat volwassenen aanspreken door de eenvoudige, licht komische vertelstijl, maar lezers die zich richten op een stevig potje literatuur over WO1 kunnen het boek beter links laten liggen.

Alfie Summerfield was vijf toen de oorlog uitbrak. Hij kan zich dat herinneren, want het was precies op de dag dat hij jarig was. Zijn vader Georgie Summerfield belooft die dag aan zijn vrouw en kind dat hij zich niet vrijwillig zal aanmelden om te gaan vechten, maar de volgende dag al doorbreekt hij die belofte wanneer hij in vol soldatenornaat het huis binnen komt lopen.

Vier jaar later is Alfie negen, en heeft hij een manier gevonden om zijn moeder van wat extra geld te voorzien. Hij heeft uit het leegstaande huis van een van hun buren – de als verdacht weggevoerde Praagse familie Janáček – een schoenpoetskist ‘geleend’ en gaat enkele dagen per week op het station schoenen poetsen. Het geld dat hij hiermee verdient stopt hij grotendeels in de portemonnee van zijn moeder, een klein deel spaart hij zelf. Zijn vader is nu al vier jaar weg, in het begin schreef hij nog veelvuldig naar huis, maar de brievenstroom is langzaam gestopt. Volgens zijn moeder is Georgie op een geheime missie voor de overheid, maar Alfie begint langzamerhand te vermoeden dat er meer aan de hand is. Zou hij soms dood zijn?

Op een dag poetst hij de schoenen van een dokter uit een ziekenhuis in de provincie. Er waaien wat papieren van hem door het stationsgebouw en Alfie helpt ze verzamelen. Toevalligerwijs krijgt hij juist een papier in handen waarop de naam en het soldatennummer van zijn vader zijn terug te vinden. Papieren waaruit blijkt dat zijn vader dus nog leeft, maar dat het niet goed met hem gaat. Nu is het tijd dat Alfie zelf op een geheime missie gaat, een missie om zijn vader terug te vinden.

De jongen die zijn vader zocht is geschreven vanuit het perspectief van een kind. Hij vindt iedereen ouder dan twintig stokoud, en vraagt zich soms af hoe het is om zo oud te zijn, waarbij je amper meer zonder kreunen en klagen uit een stoel omhoog kunt komen. John Boyne richt zich met zijn boek niet op het verhaal van de loopgraven en eindeloze veldslagen zelf, maar meer op wat dat met het thuisfront deed en hoe vrouwen en kinderen moesten proberen iets van hun leven te maken, met op de achtergrond de geruchten en nieuwtjes over wat er aan het front gebeurde.

Een boek voor kinderen en jongeren, maar ouderen kunnen er net zo goed van genieten. Het verhaal is wat minder dramatisch dan De jongen in de gestreepte pyjama, en misschien juist daardoor ook wel krachtiger. De toevalligheden in het plot moet je maar voor lief nemen. Bij tijden verrast Boyne zijn lezers op krachtige observaties door de ogen van een kind. Zoals deze bijvoorbeeld, over het leven van de soldaten die lijden aan ‘shellshock’: “Alle mannen waren in de war, ze leefden gedeeltelijk in het heden, gedeeltelijk in het verleden, en gedeeltelijk in een of ander niemandsland waar ze doorheen marcheerden, probeerden kogels te ontwijken en waar ze vielen steeds maar dieper en dieper.”

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *