RecensiesRomans

Recensie: De schok van de val, Nathan Filer

“Ik zal je vertellen wat er gebeurde, want dat is ook een goede manier om mijn broer te leren kennen. Hij heet Simon. Je vindt hem vast leuk. Ik vind hem in ieder geval heel erg leuk. Maar over een paar bladzijden is hij dood. En daarna is hij nooit meer dezelfde geweest.” In zijn debuutroman De schok van de val schetst Nathan Filer op een originele en eigenzinnige manier het leven van Matthew Homes, psychiatrisch patiënt, maar bovenal broer van Simon.

“Ik schrijf mezelf in mijn eigen verhaal, en ik vertel het van binnenuit.” Matthew is 19 en leeft op zichzelf in een rommelig appartement. Overdag zit hij meestal in de plaatselijke dagopvang Hope Road, om de zoveel tijd moet hij een injectie laten zetten met medicijnen. Hij is namelijk “niet zo therapiegetrouw met pillen”, en als hij geen medicijnen krijgt dan vormt hij een gevaar voor zichzelf en zijn omgeving. De enige die de vereenzaamde Matthew regelmatig opzoekt is zijn oma, die dan voor hem kookt en schoonmaakt. Hij vertelt het verhaal van zijn leven tot nu toe, maar vooral ook het verhaal van zijn broer Simon. Simon mag dan dood zijn, hij spookt nog geregeld rond in de gedachten van Matthew. Matthew voelt zich schuldig, want de feiten wijzen erop dat zonder hem Simon nog geleefd zou hebben.

Het gebeurde allemaal in een ver verleden, tijdens een vakantie aan de Engelse kust. Matthew is een wat onhandig en dromerig kind, zoveel blijkt wel vanaf de eerste pagina’s. Hij speelt vooral veel met zijn broer Simon, die alles voor hem betekent. Maar op een nacht draait Matthew een beetje door – althans, zo ziet hij het als hij er op terugkijkt -, en gebeurt er een fataal ongeluk. Sindsdien ziet hij Simon overal om zich heen en hoort hij soms zijn stem. De psychiatrische molen begint daarna al snel te draaien.

Nathan Filer geeft ons een kijkje in de gedachten van de schizofrene Matthew en dat levert een wonderlijk geheel op. Matthews verhaal bestaat uit een samenraapsel van vele fragmenten die hij deels op de computer van de dagopvang en deels op zijn eigen typemachine genoteerd heeft. Tussendoor vullen onder meer brieven het verhaal aan. De kracht van het boek is dat de persoon Matthew vanaf het begin sympathie opwekt. Natuurlijk, hij maakt veel fouten, hij loopt weg van zijn behandelingen, raakt aan de drugs, gaat om met foute vrienden, valt vaak uit tegen iedereen om hem heen, maar vanuit het perspectief van Matthew is dat volstrekt logisch.

‘De schok van de val’ van Simon heeft in wezen een grote reeks naschokken, die hun invloed in het leven van Matthew laten gelden. Ontroerend tekent de auteur scènes uit het leven van voor en na het ongeluk, en vanuit zijn eigen ervaring – Filer is psycholoog – laat hij zien hoe een psychische ziekte iemand volledig in de greep kan houden. “De ziekte houdt ons voorgoed gevangen in de pijn van onze eigen gedachten, zoals de pijn van een gebroken been of een snee in je duim ook je gedachten beheerst.” Filer doet qua typografische trucjes en vertelstijl denken aan Jonathan Safran Foer en ondanks de losse opbouw van het boek voel je dat het een zorgvuldig gecomponeerd werk is. De schok van de val, het meeslepende verhaal van hoe diep een jongen zijn broer kan missen, laat je niet onberoerd en is soms schrijnend, soms humoristisch en naar het eind toe gelukkig vol hoop voor de toekomst.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *