RecensiesRomans

Recensie: Het huis met de geesten, Isabel Allende

Het huis met de geesten is de debuutroman van de Chileense schrijfster Isabel Allende en bezorgde haar in 1982 in een klap wereldwijde roem. Velen plaatsten haar dankzij haar magisch-realistische schrijfstijl op een lijn met die andere bekende Zuid-Amerikaanse auteur, Gabriel García Márquez. De meningen zijn erover verdeeld of dat helemaal terecht is, maar feit is dat Het huis met de geesten mede dankzij het onderwerp als het absolute meesterwerk van de schrijfster mag worden gezien. Het boek grijpt je aan en laat je vanaf de eerste bladzijden niet meer los.

De roman beslaat het leven van drie generaties in de loop van de 20e eeuw, in een niet bij name genoemd Zuid-Amerikaans land. Esteban Trueba is een selfmade man die dankzij hard werken en soms wat geluk zijn armoedige afkomst ontgroeit. Hij maakt kennis met de prachtige Rosa del Valle. “Ondanks haar onmenselijke schoonheid en haar ontelbare deugden waren er voor Rosa nog geen huwelijkskandidaten. Haar moeder gaf me daar een verklaring voor. Geen enkele man, zei ze, voelt zich sterk genoeg Rosa zijn hele leven te verdedigen tegen de begeerte van andere mannen.” Esteban waagt echter zijn kans en slaagt, maar zijn geluk is van korte duur. Door een noodlottig ongeval komt Rosa te overlijden. Enkele jaren later is het Clara, Rosa’s jongere zusje, die er met Esteban vandoor gaat.

Esteban raakt snel in de ban van de minder mooie maar tegelijk veel meer intrigerende Clara. Ze is thuis in de wereld van geesten en waarzeggerijen, en heeft iets ongrijpbaars over zich. Ze raakt zwanger en baart eerst dochter Blanca en vervolgens de tweeling Jaime en Nicolás. Het gezin brengt de zomermaanden door op het landgoed De Drie Maria’s, op het platteland. Daar regeerde Esteban voor zijn huwelijk met harde hand, menig arbeidersdochter verkrachtte hij en bij zeker een verwekte hij een onwettig kind. De jonge Blanca wordt speelkameraad van Pedro, het zoontje van de rentmeester. Die vriendschap zal uitgroeien tot een hartstochtelijke, maar onmogelijke liefde. Met hem krijgt ze een dochter, Alba, die later het verhaal van haar familie zal optekenen.

In levendige en bloemrijke zinnen schetst Allende de geschiedenis van de familie Trueba, wat in feite de geschiedenis van Chili is. Knap is hoe de focus van het boek gaandeweg steeds meer verlegd wordt van het gezinsleven naar de samenleving, het opkomende socialisme en de daaropvolgende jaren van repressie na de militaire coupe. Want die overgang gaat ongemerkt en vanzelfsprekend, en zorgt ervoor dat het verhaal aan diepte wint. De schimmige sfeer van het boek wordt versterkt door de heen en weer lopende verhaallijn. De schrijfster laat de gebeurtenissen namelijk niet volledig chronologisch verlopen, maar kan in enkele alinea’s zowel van tijd als van gezichtspunt wisselen. Hierdoor ontstaat het beeld van een doolhof, precies zoals het familiehuis van de Trubea’s in de loop der jaren in een doolhof verandert. Beetje bij beetje komen er kamers en gangen bij, en elke kamer heeft weer zijn eigen verhaal.

Het huis met de geesten balanceert tussen familiegeschiedenis en de geschiedenis van het land. De gebeurtenissen in de politiek en in de samenleving dringen door tot in het eerst nog gesloten gezin. Hoe Esteban ook zijn best doet om het oude afgeschermde leventje van de elite in stand te houden (radio, telefoon en televisie blijven lang buiten de deur), steeds vaker dringt het rumoer van de straat het gezinsleven binnen. Maar altijd blijven de personages op de voorgrond staan. Allende laat ze tot leven komen en ondanks de veelheid aan verschillende personen kruipen ze onder je huid en blijven ze bij. De roman is een ode aan de verbeeldingskracht, die zelfs onder de moeilijkste omstandigheden overwint.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *