RecensiesRomans

Recensie: Het regende vogels, Jocelyne Saucier

De vierde roman van de Canadese auteur Jocelyne Saucier is de eerste van haar die in Nederland verschijnt. En daar mogen we blij mee zijn, want Het regende vogels is een mooi geschreven boek waarin de auteur een pakkend verhaal vertelt over oude mensen, een traumatische gebeurtenis in het verleden en de manier waarop die in het heden doorwerkt. Saucier won met deze roman zowat alle belangrijke Canadese literatuurprijzen.

De vogels uit de titel slaan op de vogels die tijdens de Great Matheson Fire in 1916 geroosterd naar beneden kwamen vallen. In totaal werd door de bosbranden rond de Black River zo’n 2.000 vierkante kilometer land verwoest. Verschillende dorpen vielen ten prooi aan de vlammen en volgens officiële cijfers kwamen ruim 220 mensen om het leven. Maar dat zouden er ook best twee keer zoveel kunnen zijn, want in het gebied woonden veel ongeregistreerde pioniers.

Saucier introduceert ieder personage dat in de roman een rol speelt op een poëtische manier, en met treffende pennestreken. In het Canadese woud wonen drie mannen op leeftijd die zich van de buitenwereld hebben afgezonderd. Hun enige lijn met de beschaving is de zaakvoerder van een hotel in de buurt, en een jongeman die in de bossen een wietplantage heeft opgezet. De inkomsten uit die plantage zorgen ervoor dat de mannen zich geen (geld)zorgen hoeven te maken op hun oude dag. Ze zijn naar het bos gekomen om er hun laatste dagen in rust te kunnen doorbrengen.

Een van de mannen is Ted Boychuck, een lokale beroemdheid. Over hem gaat namelijk de legende dat hij de grote brand in 1916 op wonderbaarlijke wijze overleefde en vervolgens nog dagenlang door de streek gezworven heeft, op zoek naar zijn geliefde. Zijn familie kwam om, maar hij wist zich zoals meer mensen te redden door in het water een toevlucht te zoeken. Is het een door de tijd en verhalen aangedikte legende, of zit er een kern van waarheid in, is het misschien werkelijk zo gebeurd? Boychuck zelf zwijgt er in alle toonaarden over, hij zegt sowieso niet zoveel. De weinige woorden die de drie mannen – naast Boychuck zijn dat Charlie en Tom – in hun kolonie wisselen zijn vooral functioneel.

Op een dag dringt echter een fotografe tot in de bossen door. Ze is op zoek naar mensen die de grote bosbrand nog meegemaakt hebben, om ze op de foto te zetten. Ze is echter juist te laat: het graf van Boychuck is vers gedolven. Desondanks is de fotografe geïntrigeerd door het leven dat de mannen hier in de rimboe leiden. Steeds introduceert de auteur nieuwe personages in het verhaal, die allemaal een eigen rol hebben, en waarvan velen een deel van het leven van Boychuck hebben meegemaakt, of van commentaar kunnen voorzien.

Zo groeit Boychuck uit tot het hoofdpersonage van de roman, ondanks dat hij heel de tijd niet zelf aan het woord komt. We moeten het van horen zeggen hebben, en de gaten uit het verleden opvullen met brokstukken van informatie die op andere manieren tot ons komen. Met die insteek laat de auteur zien hoe werkelijkheid, de geschiedenis, zich verhoudt tot legendes en verhalen die in de loop der tijd ontstaan zijn. “Het verhaal is niet erg waarschijnlijk maar omdat er getuigen zijn, kunnen we het maar beter geloven. Anders zouden we ons de toegang ontzeggen tot de verre, vreemde streken die een wijkplaats bieden aan mensen zoals er maar weinigen zijn op de wereld.”

Uiteindelijk blijkt er nog een andere manier te zijn om te weten te komen wat er daadwerkelijk gebeurd is: kunst. Boychuck heeft in de verborgenheid van zijn hut namelijk honderden schilderijen gemaakt waarin hij zijn gevoelens uitte, en het trauma van zich af schilderde.

Met prachtige onopgesmukte zinnen neemt de auteur je mee naar de donkere bossen van Canada, en geeft ze een inkijkje in de levens van oude avonturiers die zich met hun geheimen uit het leven hebben teruggetrokken. De bomen lijken zich voor altijd boven hen te hebben gesloten. Maar hun verhalen vinden toch een weg naar buiten. Het regende vogels is een liefdevolle ode aan oude mensen en een oproep om je ogen niet te sluiten voor hun levens, hun verhalen en behoeften.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *