RecensiesRomans

Recensie: Honderd jaar eenzaamheid, Gabriel García Márquez

Gabriel García Márquez was niet de eerste bekende Zuid-Amerikaanse auteur noch de meest vernieuwende. Maar dankzij boeken als Honderd jaar eenzaamheid en Liefde in tijden van cholera wordt hij wel gezien als de grootste. Zijn stijl is zijn grootste handelsmerk, een stijl die zich laat typeren als ‘realisme gemengd met magische gebeurtenissen’, maar de auteur alleen om zijn stijl roemen zou hem tekort doen. Met zijn boeken schetste hij namelijk de geschiedenis van zijn continent en creëerde hij onvergetelijke personages.

Een groepje mannen verlaat met hun gezin hun geboorteplaats en sticht ergens in the middle of nowhere een nieuwe nederzetting: Macondo. Een van de stichters is José Arcadio Buendía, en hij wordt de stamvader van een familie die je bijna 500 pagina’s lang in je greep zal houden. De inwoners van Macondo leven behoorlijk afgezonderd van de rest van het land, slechts zo nu en dan komt een groep zigeuners met nieuws van buiten, bovendien brengen ze allerlei wonderlijke uitvindingen mee die nog niet tot het dorp waren doorgedrongen. Zo demonstreert een van hen de magneet: “Hij ging van huis tot huis en sleepte daarbij twee metalen staven met zich mee en iedereen zag tot zijn stomme verbazing hoe potten en pannen, tangen en stoven van hun plaats kwamen, hoe de planken kraakten onder de wanhopige pogingen van spijkers en schroeven om zich los te wrikken en hoe sinds lang vermiste voorwerpen opdoken op plaatsen waar men ze het meest had gezocht en zich in een rumoerige warboel achter de magische staven van Melquíades aan sleepten.”

Maar als de overheid zich met het plaatsje gaat bemoeien gaat het onherroepelijk mis. Er wordt een burgemeester gestuurd, er worden verkiezingen georganiseerd, en langzaam nestelt zich een opstandige geest in het dorp. Aureliano Buendía, de zoon van José Arcadio, werpt zich op als de leider van de revolutie en hij brengt een leger op de been. De kolonel groeit uit tot een nationale held en Macondo wordt even het centrum van het land. Maar dat duurt niet lang, de inwoners van Macondo krijgen al snel andere zaken om zich druk om te maken.

In de ruim honderd jaar die het boek omspant maken we kennis met diverse leden van de familie Buendía. Omdat ze de neiging hebben hun kinderen steeds dezelfde namen te geven, komen er vele verschillende Aureliano’s en José Arcadio’s voor. De stamboom aan het begin van het boek komt dan ook erg goed van pas, want het is niet altijd even makkelijk iedereen uit elkaar te halen. Dat is ongetwijfeld ook een van de trucjes uit de doos van Marquez om een sfeer van ondoordringbaarheid te maken, en wijst op de cirkelvormige geschiedenis van de familie. Alles is met elkaar verbonden, elke generatie erft van de vorige. Bovendien heeft Macondo te maken met nogal wat inteelt, zoons die het met moeders, tantes en zussen doen – niet voor niets is het de angst van Úrsula, de vrouw van José Arcadio, dat er ooit nog eens zoontjes met duivelsstaartjes geboren worden.

Alles bij elkaar is de wereld van Macondo behoorlijk krankzinnig te noemen. Het dorp zit vol met gedenkwaardige personages, zoals een aarde etende jonge vrouw, gezinsleden die zich jarenlang niet laten zien, een bekoorlijke vrouw die jonge mannen met haar geur aantrekt, mannen die met een al jarenlang dode zigeuner praten, een vrouw die plotseling ten hemel opstijgt. Veel gebeurtenissen in het boek lijken te fantastisch om waar te zijn, maar de auteur brengt ze zo meeslepend dat je wel mee moet gaan en bijna gaat geloven dat het echt zo is gegaan, als in een parallel universum waar andere natuurwetten gelden.

Als er een manco genoemd moet worden dan is het misschien het feit dat er vooral in de tweede helft van het boek sprake is van een aflopende spanningsboog. Maar ook dan zijn de bloemrijke taal, de bijzondere mensen en de wonderbaarlijke gebeurtenissen nog genoeg reden om tot het einde toe door te willen lezen.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *