RecensiesRomans

Recensie: Jouw gezicht zal het laatste zijn, João Ricardo Pedro

Het lijkt een modern sprookje: ontslagen worden, dan maar een boek gaan schrijven en prompt gezien worden als de literaire ontdekking van je land, doordat je daarmee de belangrijkste literatuurprijs wint. Het overkwam de Portugese auteur João Ricardo Pedro, die voor zijn debuut O teu rosto será o último de literaire prijs LeYa won, een prijs met een geldbedrag van 100.000 euro. Die eer viel hem terecht te beurt, want Jouw gezicht zal het laatste zijn is een uiterst fascinerende roman waarin de schrijver de moderne Portugese geschiedenis persoonlijk maakt.

In Jouw gezicht zal het laatste zijn maken we kennis met de familie Mendes gedurende drie generaties. De roman vertelt het verhaal van grootvader Augusto Mendes, die zich na zijn studie medicijnen onverwachts begraaft in een afgelegen dorpje in de binnenlanden van Portugal – naar Fundão en dan nog verder. Daar trouwt hij Laura, die zo van huishoudster tot medewerker tot ‘vrouw van’ opklimt. Ze krijgen een zoon, António, die rustig opgroeit, maar de koloniale oorlog in Angola betekent een breekpunt. Na zijn terugkeer uit het land herkent Antonio zijn pasgeboren zoon Duarte amper, pas nadat zijn vrouw hem drie keer heeft verteld wie de kleine is. Duarte is de eigenlijke hoofdpersoon van het boek, en hij is in zekere zin alle drie de personen in een, hij is tegelijk zijn grootvader, zijn vader en zichzelf.

Duarte is een getalenteerd pianospeler, “die Beethoven speelt als iemand die de puzzels op de voorlaatste pagina van de krant oplost. Totaal onverschillig voor de vaardige hand de ze had gecreëerd. En desondanks, of juist daarom, waren er in het ingewikkelde gangenstelsel van het Lissabonse conservatorium steeds meer mensen die nog half bedwelmd, nog half perplex, nog half ongelovig zwoeren dat Duarte zonder enige twijfel de grootste Beethovenspeler van zijn tijd zou worden.”

Maar allereerst geeft Duarte Beethoven op, en vervolgens stopt hij met het hele pianospelen. Waarom? Het antwoord ligt besloten in de levens van zijn vader, grootvader, en de levens van zijn moeder en haar ouders. En daarmee in de geschiedenis van Portugal zelf. Want João Ricardo Pedro vertelt dwars door het verhaal van de familie Mendes het verhaal van Portugal. Van Salazar, de onderdrukking door de regering, het koloniale bewind, van wielrennen, van voetbal. Met op de achtergrond, als rode draad, het verhaal van een schilderij, een nageschilderd deel van een schilderij van Bruegel met daarop een gehandicapte vrouw, gemaakt door een mysterieuze schilderes. In dat schilderij ligt de reden besloten waarom Duarte ooit met pianospelen stopte.

João Ricardo Pedro schreef met zijn debuutroman een vrij kort maar prachtig verhaal waarin hij op ontroerende en intense wijze persoonlijke levens verbindt aan het grotere geheel van de Portugese geschiedenis. De korte hoofdstukken waaruit het verhaal is opgebouwd zijn te beschouwen als allemaal kleine korte verhalen, en vertellen ieder een deel van het levensverhaal van de familie Mendes. En die verhalen zijn pareltjes op zichzelf, die samen een schitterend sieraad maken. Slechts weinig woorden heeft de auteur nodig om een beeld op te roepen van de tijd waarover hij schrijft. En hij laat het vervolgens aan de verbeelding van de lezer over om de puzzelstukjes van het verhaal in elkaar te leggen. João Ricardo Pedro is een schrijver van wie we ongetwijfeld nog meer gaan horen.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *