RecensiesRomans

Recensie: Op zee, Toine Heijmans

De zee, voor de één een angstaanjagende barrière tussen landen, voor de ander de belofte van nieuwe ontdekkingen en avontuur. Voor de hoofdpersoon in Toine Heijmans’ roman Op zee vormt de zee een ontsnapping uit jarenlange sleur in werk en leven. Een korte roman, die vooral opvalt door de bijzondere wisselwerking tussen de illustraties en de tekst.

Drie maanden ertussenuit, dat moet genoeg zijn om je hoofd weer helemaal leeg te krijgen. Donald, moe van zijn kantoorbaan, vertrekt in een vrij gammele zeilboot op een reis die hem via de Britse eilanden richting Scandinavië brengt. Daar stapt zijn zevenjarige dochter Maria op, waarna ze in 48 uur weer terug naar Harlingen zullen zeilen. In Harlingen worden ze opgewacht door Hagar, de vrouw van Donald en moeder van Maria.

Dat is in het kort het verhaal van Op zee. Maar net zoals bij de zee, is wat je ziet maar de halve werkelijkheid. Want onder het oppervlakte gaat een onbekende wereld schuil, waarvan je slechts af en toe een glimp opvangt. Al vanaf de eerste hoofdstukken bekruipt je bij het lezen een wat onwerkelijk gevoel. Want welke ouder haalt het in zijn hoofd om met een zevenjarig kind in zo’n bootje de Noordzee over te varen, en welke moeder zou toestaan dat haar kind alleen op het vliegtuig stapt om vervolgens ‘als flessenpost’ de zee over te drijven?

De spanning in Op zee wordt goed opgebouwd. We komen namelijk binnen in het verhaal als het bootje, dat door Donald Ismaël gedoopt is, opduikt voor de Waddeneilanden, maar nog even blijft liggen om een naderende storm af te wachten. Een onverwachte storm, want tot dan toe was het zonnig en bijna windstil. Geen vuiltje aan de lucht. Tijd genoeg voor vader en dochter om te genieten van de rust en de ruimte op zee.

Maar donkere wolken pakken zich samen, en die wolken weerhouden Donald er ook van om koers te zetten naar de haven, door de nauwe doorgang tussen de eilanden. Want als je daar eenmaal bent is er geen ontkomen aan, dan zuigt het land en het daarbij behorende leven je onherroepelijk weer terug naar binnen. De symboliek hiervan wordt pas echt duidelijk aan het verrassende slotstuk van de roman, als de auteur de kaarten op tafel legt. Dan vallen alle puzzelstukjes op hun plek en wordt duidelijk hoe de zaken precies in elkaar steken.

Op zee is een kleine roman zonder al te veel pretenties. Het woordgebruik is eenvoudig, de zinnen kort en van poëtische taal is amper sprake. Je krijgt daardoor geregeld het idee dat het verhaal weinig diepgang heeft, dat het een beetje voortkabbelt. Al snel besef je ook wel dat er wat mis moet zijn, dat iets niet helemaal klopt voor wat betreft de dochter. Maar plotseling is daar dan het einde, wat het voorgaande weer in een ander licht zet. En waar de woorden dan misschien minder poëtisch zijn, voegen de tekeningen van Jenna Arts een artistieke dimensie toe aan het verhaal. Geen grootse roman, maar wel het lezen waard.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *