RecensiesRomans

Recensie: Twee wegen, Per Petterson

Het is in het leven met vriendschappen als met rivieren, hier en daar komen ze samen, verderop vertakken ze weer. Of als fjorden, om de vergelijking meer in de lijn van Per Pettersons roman Twee wegen te trekken. Petterson is een van de meest gelauwerde Noorse literaire auteurs en brak in Nederland door met Twee wegen, met dank aan het boekenpanel van DWDD.

Soms denk je wel eens terug aan de vriendschappen van vroeger, wat er van ze geworden is. In Twee wegen worden oude vrienden Jimmy en Tommy plotseling weer met elkaars bestaan geconfronteerd wanneer Tommy langs de plek rijdt waar Jimmy ’s morgens vroeg staat te vissen. Het autoraampje schuift naar beneden, een korte groet, de uitwisseling van enkele algemeenheden, en verder gaat het weer.

Per Petterson gebruikt dit gegeven om dieper te duiken in de relatie die de twee jongens hadden. Beiden stammen ze uit een gezin met problemen, Jimmy werd door zijn moeder opgevoed, en Tommy had op een gegeven moment helemaal geen ouders meer om zich heen. Zijn moeder was plotseling met de noorderzon vertrokken en zijn vader eveneens, nadat Tommy hem met een honkbalknuppel een gebroken been had bezorgd. Een soort vergelding voor alle klappen die Tommy, zijn moeder en zijn drie zusjes op zijn beurt van hem hadden gehad.

Hun misère schept een gemeenschappelijke band en tot hun 18e trekken de twee vrienden veel met elkaar op. Jimmy is een goede leerling, terwijl Tommy snel met school stopt om in een zagerij te gaan werken. Zo lijkt hun toekomst vast te staan, tot Jimmy doordraait en opgenomen wordt. Vanaf dat moment is het kop of munt of hun relatie dit zal overleven. Jaren later blijkt Tommy succesvol, terwijl Jimmy terug is gezakt naar een leven in de marge.

De auteur heeft een beknopte, soms poëtische schrijfstijl die goed past bij zowel het verhaal als de omgeving waarin het zich afspeelt. De zwijgzame personages, de afgelegen dorpjes, de barre winters. Het vertelperspectief wisselt per hoofdstuk en zo krijgen we een inkijkje in hoe elk van de personages de gebeurtenissen beleeft.

Sleutelscène in het boek is een nachtelijke schaatstocht op het hard bevroren ijs van een verlaten meertje. Midden op het meer horen de jongens plotseling een hevig gekraak. Geschrokken snellen ze zich naar de kant. Maar Jimmy raakt in zijn haast om weg te komen Tommy tegen de borst en duwt hem omver. Zijn leven lang is hij bang dat Tommy denkt dat hij het expres deed, dat hij geen goede vriend was, terwijl ze juist daarvoor hadden uitgesproken wat hun vriendschap voor elk betekende. Een mooie verstilde roman over levensloop en lotsbestemming, en de vaak slijtende en slopende invloed van gebeurtenissen uit het verleden.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *