Gisterenmorgen werden in het radioprogramma Vroege Vogels de 5 Nederlandse natuurboeken bekend gemaakt, die kans maken op de Jan Wolkers Prijs 2016. De prijs wordt op 16 oktober 2016 uitgereikt.
De genomineerden:
Botanische Revolutie, Norbert Peeters
Charles Darwin is één van ’s werelds beroemdste natuurvorsers. Hij wordt vooral geassocieerd met de Galapagoseilanden, de Darwinvinken en de publicatie van
On the Origin of Species (1859), waarin hij zijn evolutieleer uiteenzet. Maar slechts een enkeling kent Darwin als plantkundige.
In
Botanische revolutie maak je kennis met Darwins plantenleer. Norbert Peeters geeft een bijzondere bloemlezing van de botanische inzichten en ontdekkingen uit het oeuvre van de beroemde Britse bioloog. Ook laat hij zien hoe Darwins botanische bevindingen tot op de dag van vandaag hun sporen nalaten in onze plantenbiologie.
De grutto, Albert Beintema
Als er één vogelsoort is die het verdient om uitgeroepen te worden tot de vogel van Nederland, dan is het de grutto. Maar inmiddels gaat het helemaal niet zo goed met hem; het boerenland is zodanig veranderd dat grutto’s daar niet meer kunnen leven. In veertig jaar tijd is twee derde van de grutto’s uit Nederland verdwenen. Albert Beintema beschrijft hoe grutto’s hun jongen grootbrengen en hoe ze op spectaculaire wijze naar Afrika trekken. Hij laat zien hoe bijzonder deze vogel is en hoe belangrijk hij is als symbool voor de natuur en het cultureel erfgoed. Het is aan ons om te beslissen of wij de grutto willen behouden. Beintema heeft zijn keuze al gemaakt, al was het alleen maar omdat er niets mooiers te bedenken is dan een groepje baltsende grutto’s die luid schreeuwend door een mooie voorjaarslucht boven een bloemrijke weide achter elkaar aan jakkeren.
Dit is mijn hof, Chris de Stoop
De Hedwigepolder, de beroemdste polder van de lage landen, schrijlings op de Zeeuws-Vlaamse grens, moet en zal onder water worden gezet. Deze polder is symbool geworden voor het oude boerenland dat moet wijken voor nieuwe natuurgebieden. Dit raakt de bevolking diep in de ziel.
Schrijver Chris de Stoop, boerenzoon uit de streek, keert terug naar de ouderlijke hoeve, die van de ene op de andere dag leeg is komen te staan. Terwijl hij de boerderij bestiert, ziet hij hoe het landschap om zich heen verandert. Hij is zo iemand die nog in vervoering kan raken van een mooi gevormde koe. Hij kan nog lyrisch worden over een versgeploegde akker. De auteur ziet om naar het boerenleven dat het land maakte tot wat het was, duizend jaar lang. En hij kijkt met verbijstering naar het geradbraakte land dat het geworden is.
Dit is mijn hof is een aangrijpend, persoonlijk relaas over het ellendige verdwijnen van de boeren, iets wat zich nu overal in Europa voordoet, maar nergens zo schrijnend als hier.
In krabbengang door kreeftenboeken, Alex Alsemgeest & Charles Fransen
In Krabbengang door kreeftenboeken – de Bibliotheca Carcinologica L.B. Holthuis is een unieke wetenschappelijke en natuurhistorische collectie in de bibliotheek van natuurhistorisch museum Naturalis. De collectie is bijeengebracht door voormalig conservator met zijn correspondentiearchief en overdrukkencollectie is de Bibliotheca Carcinologica een bron waar biologen, boekwetenschappers en wetenschapshistorici nog jaren mee aan de slag kunnen.
In vijfentwintig hoofdstukken passeren de meest uiteenlopende onderwerpen de revue: reuzenvogels, kunstschilders, rariteitenkamers, naturalisten, taxonomen, schipbreuken, strandgidsjes, keizers, kookboeken en krabbelaria. Wat de collectie – en dus ook dit boek – een eigen gezicht geeft, is dat de Bibliotheca Carcinologica is opgebouwd door één man, die ruim een halve eeuw dé toonaangevende wetenschapper is geweest op zijn vakgebied. Zijn boeken zijn juist díe exemplaren die van generatie op generatie door de handen van veel illustere voorgangers zijn gegaan. Zij hebben hun aantekeningen en opmerkingen achtergelaten en dat levert een historisch gelaagde collectie vol verhalen op.
Zoektocht naar het paradijs, Arita Baaijens
Na een persoonlijke crisis reist Arita Baaijens af naar het Altajgebergte in het zuidwesten van Siberië, waar het legendarische Shambhala te vinden zou zijn, een aards paradijs in een doolhof van gletsjers en ravijnen. Onvermoeibaar trekt de reizigster te paard over besneeuwde bergen en door donkere wouden waar wolven en beren wonen. Onderweg ontmoet ze keelzangers, stoere herders, biologen, sjamanen, kluizenaars, professoren en profeten, maar het paradijs blijft onvindbaar, zelfs na jaren zoeken. Ze raakt geïntrigeerd door het geloof van lokale bewoners in de heilige natuur en vraagt zich af hoe landschap en geest elkaar beïnvloeden. Hoe fantasie zich van de werkelijkheid onderscheidt. En of wetenschap het monopolie op waarheid bezit.
De zoektocht naar het paradijs zet het leven van de ontdekkingsreizigster weer op de rails.
