Op zeventigjarige leeftijd nog beginnen aan een schrijverscarrière is iets wat niet veel mensen zullen doen. Maria Tarditi, die in 1928 werd geboren in Italië, besloot na haar pensioen – ze werkte als lerares – niet achter de geraniums te gaan zitten en begon met het schrijven van boeken en ondertussen heeft ze er al zeventien op haar naam staan. Sinds een aantal maanden kan ook het Nederlandse publiek kennismaken met haar werk, door de komst van de vertaling van haar zesde roman, Het bastaardmeisje.
De rijke boer Pietrino vindt het uitgehongerde zesjarige meisje Gemma, onder dorpsgenoten bekend als ‘het bastaardmeisje’, buiten op straat en neemt haar mee naar huis. Sindsdien hoort Gemma bij de familie en groeit ze zorgeloos op. Dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit en verandert het leven op het Italiaanse platteland drastisch. Onder leiding van Mussolini worden veel soldaten naar het front gestuurd en de streek wordt veelvuldig geteisterd door rondzwervende bendes.
Om Gemma niet in gevaar te brengen wordt besloten om haar naar een kostschool in de stad te sturen. Ook Nino, de zoon van Pietrino, woont in de stad en ze ontmoetten elkaar regelmatig om over de oorlog en hun familie te praten. Hoewel ze feitelijk als broer en zus zijn opgegroeid, ontdekken ze dat er tussen hen andere gevoelens zijn ontstaan: ze zijn verliefd. Ze komen voor een zware beslissing te staan. Is de keuze voor de liefde mogelijk als ze daardoor zowel door hun familie als door de samenleving zullen worden verstoten?
Het bastaardmeisje wordt gepresenteerd als ‘Een Italiaanse liefdesgeschiedenis’, maar kan beter worden getypeerd als het meeslepende verhaal van een jong meisje dat als gevolg van het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog haar dromerige kijk op de wereld moet bijstellen en door haar eerste kennismaking met de liefde gedwongen voor een tragische beslissing komt te staan. Pas in de laatste hoofdstukken komt de liefde aan de orde, eenzijdig belicht vanuit het perspectief van Gemma. Nino’s kant van het verhaal blijft onderbelicht, wat bijdraagt aan de tragiek van het onverbiddelijk einde van het boek. De beknopte en subtiele uitwerking van de liefdesperikelen van Gemma en Nino staan in contrast met de uitvoerige en prachtige manier waarop beschreven wordt hoe de jonge Gemma de puberteit ingaat en volwassen wordt. Daarnaast staat Het bastaardmeisje vol met beeldende beschrijvingen van het Italiaanse landschap en dagelijkse gewoontes, waardoor de roman tot leven komt.
Het bastaardmeisje is geschreven vanuit het perspectief van Gemma. Dat pakt grotendeels goed uit, want het geeft je als lezer de mogelijkheid om op geloofwaardige wijze kennis te maken met de naïeve gedachtegang van een jong meisje dat de onzekerheid van de puberteit en de overgang naar volwassenheid doormaakt. Tarditi gebruikt Gemma’s perspectief echter ook om de politieke situatie van Italië uit de doeken te doen, wat beschouwingen oplevert die niet altijd even realistisch zijn voor een jong pubermeisje. Dat het voor het verhaal nodig is om wat van de politieke achtergrond te schetsen staat buiten discussie, maar het was misschien geloofwaardiger geweest als de auteur hiervoor een ander perspectief had gekozen. Dat neemt niet weg dat Het bastaardmeisje een prachtige roman is vol drama, emotie, historie en sfeer.