“Opgroeien op een eiland maakt je hongerig: naar de overkant, naar achter de dijk.” Als je het thema van de debuutroman van Eva Kelder in een zin zou moeten vatten, zou het deze kunnen zijn. Eilandromans zijn er al meer geschreven, maar Het leek stiller dan het was heeft een aangename eigenheid waarin de eigenzinnigheid van de auteur doorschemert. Een mooie, warme debuutroman die doet uitzien naar meer van deze talentvolle schrijfster.
Het verhaal draait om de roodharige Seije, een wat teruggetrokken meisje dat door haar klasgenoten altijd meewarig wordt aangekeken. De grootste reden daarvoor is haar alleenstaande moeder Fenna, een hippie, afkomstig van het vasteland. Haar rode haren zijn bovendien als een merkteken, het beeld van haar losbandige moeder, haar bedenkelijke afkomst. De enige vriend die ze heeft is Teun, met wie ze alles deelt. Twee zielen die elkaar vinden in hun gedachten, liefdes en voorkeuren. Samen besluiten ze het eiland te ontvluchten, hongerig als ze zijn, naar de overkant, achter de dijk.
Maar Seije kan, hoe ver ze ook van haar afkomst vlucht, het eilandgevoel niet kwijtraken. Ze streeft naar perfectie, steeds is er echter het knagende gevoel dat ze niet goed genoeg is, dat ze niet voldoet, er grenzen zijn aan wat ze kan bereiken. Dat heeft zijn oorsprong in de band met haar moeder, zo wordt al snel duidelijk. In haar jeugd voelde Seije zich onbegrepen, ongewenst, verlangend naar elk beetje aandacht van haar moeder en tegelijk afstotend wanneer die aandacht er wel was. In haar latere leven wordt dat gevoel alleen maar sterker en staat het haar in de weg bij de relatie die ze krijgt. Ze krijgt het gevoel dat ze moet zorgen dat haar vriend haar nodig heeft, niet zonder haar kan.
Het lukt Seije niet zichzelf te zijn, alles staat in het teken van haar vriend Daniel, met wie ze uiteindelijk naar New York verhuist. “Ik hoefde niet veel terug voor mijn toewijding, voor alles wat ik binnenhield, alles wat ik niet zei, alleen dat hij bij me bleef.” Maar die totale opoffering stoot juist onherroepelijk af en zorgt ervoor dat ze nog meer alleen komt te staan. Als een eiland dat niet zonder de zee kan bestaan, terwijl de zee prima zonder eilanden kan. Seije zal op een of andere manier zichzelf moeten vinden, haar eigen grenzen moeten leggen en vooral leren hoe ze zichzelf kan zijn, beseffen dat ze zelf van waarde is.
Het leek stiller dan het was is opgeschreven in een prachtige taal, vol zintuiglijke beelden en observaties. Door de ogen van Seije maak je kennis met het leven op een eiland, waarbij personages en landschappen tot leven komen. Maar vooral de manier waarop Seije wordt neergezet is indrukwekkend. Eva Kelder kan zich hierin meten met Franca Treur, die in Dorsvloer vol confetti op een al net zo intense manier het leven van een opgroeiend meisje in een beschermde omgeving weet te verwoorden.
Maar waar Dorsvloer vol confetti stopte op het moment dat de echte overgang van meisje naar vrouw net begonnen was, gaat Het leek stiller dan het was verder en daardoor ook dieper. In verkeerde handen wordt het al snel een cliché: ‘jezelf verliezen om jezelf terug te vinden’. Maar bij Eva Kelder is het dat allesbehalve. Ze laat zien dat je ook over herkenbare en veelbeschreven onderwerpen nog boeiende romans kunt schrijven.