RecensiesRomans

Recensie: Voorland, Octavie Wolters

Eeuwenlang stroomt het water traag door de rivierbedding. Als een blauwe schakel verbindt de waterstroom de mensen van vroeger met die van nu, en die van nu met de mensen uit de toekomst. Niemand raakt ooit los van zijn geboortegrond, zijn voorouders. Dat is in het kort de rode draad in Octavie Wolters’ debuutroman Voorland.

Het is een bekend thema, de zich herhalende geschiedenis, de onzichtbare schakels die mensen van nu verbinden met vroegere tijden. Octavie Wolters weet echter een eigen stem te geven aan dit bekende gegeven en schreef een boeiende roman met personages die zo stug en tegelijk broos zijn als de grond waarop ze leven.

Voorland speelt zich af in drie tijdvakken. Het is eind jaren ’60 wanneer het kind van Wolf en Heleen geboren wordt, terwijl de vader van Wolf op dat moment op zijn sterfbed ligt. De plaats van handeling is een anoniem dorp in het zuiden van Nederland, aan een bochtige rivier. Wolf is een wat zonderlinge biologieleraar, erg op zichzelf, en weinig sociaal. Liever had hij het kind dat Heleen baart niet gekregen, alsof hij beseft dat het onderbreken van de bloedband de enige manier is om een verandering teweeg te brengen.

Nadat zijn kind Otto is geboren, trekt de docent zich nog vaker terug in zijn lokaal, waar hij, naast dat hij er de kinderen onderwijst, ook nog een aquarium vol met tetravisjes onder zijn hoede heeft. Een schril contrast met zijn houding tegenover Otto is zijn toegewijde zorg voor de visjes.

Jaren later volgen we ook het verhaal van Otto en zijn vriendin, beiden archeoloog. Hij heeft zijn geboortedorp de rug toegekeerd, maar een speling van het lot brengt hem er weer middenin. Ze moeten een opgraving doen vlakbij het dorp. Daar doet hij een stap terug in de tijd, voor zijn gevoel, als hij het huis van zijn ouders opnieuw binnenstapt. Tegen wil en dank zitten ze weer met elkaar opgescheept, hun verhouding nog altijd even stug en ongemakkelijk als voorheen.

Met veel oog voor details vertelt de auteur de verhalen van Wolf, Otto en de mensen om hen heen. De roman zit boordevol symboliek en beeldspraak, en over elk kleinigheidje lijkt nagedacht. Het verhaal leest ietwat haperend door de vele sprongen heen en weer in de tijd. Daar staat echter tegenover dat die vele tijdssprongen je als lezer ook in staat stellen om een beetje afstand te houden tot de personages, iets wat in dit verhaal goed past. Het voortschrijden van de tijd maakt duidelijk dat er inderdaad in elke generatie een verbindend element zit, iets dat hen verbonden houdt met de plek waar ze vandaan komen. En dat ze daardoor in feite weinig van elkaar verschillen, zelfs wanneer je verder terug in de tijd gaat, misschien wel tot aan de ijzertijd en verder terug.

Mooi in de roman is het spel met woorden en beelden, en de rust die er uit die beelden spreekt. Je ziet het glooiende landschap voor je en je hoort het klokgelui van de kerktoren zich als het ware langzaam over de streek verspreiden. Zoals het eeuwen is gegaan, en nog eeuwen zich zal blijven herhalen. Voorland vertelt een universeel verhaal, en is daardoor een roman als een schatkamer, waar iedere lezer waarschijnlijk weer een ander element uit zal halen.

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *