Renate Dorrestein: ‘Bij een luisterboek ben je met z’n tweeën’

Luisterboeken. Ideaal voor onderweg – of je nu lopend, fietsend of met de auto bent – of gewoon voor thuis op de bank. Ter promotie van het luisterboek is er de Week van het Luisterboek. Dit jaar wordt die gehouden van 19 tot 25 mei. Net als bij de Boekenweek krijg je een cadeau van de boekhandel, bij besteding van minimaal 9,95 euro aan boeken. Dat is ditmaal het boek Liever horen we onszelf, geschreven én voorgelezen door Renate Dorrestein. MustReads stelt haar enkele vragen, over luisteren, lezen en schrijven. Wat heb je zelf met luisterboeken? Ik neem altijd een grote stapel mee op vakantie. Maar luisterboeken zijn niet alleen heerlijk tijdens lange autoritten, ze zijn voor sommige mensen echt een uitkomst. Ik hoorde een keer van een moeder dat haar dyslectische zoon, die niet door zijn leeslijst heen kwam, dankzij de audio-edities van mijn eigen romans toch was geslaagd voor zijn examen Nederlands. Ook voor laaggeletterden en voor blinden en slechtzienden is dit natuurlijk een geweldige manier om literatuur tot zich te nemen. Is er voor jou een verschil tussen het luisteren naar een boek of het zelf lezen van een boek, of is het simpelweg hetzelfde verhaal in een andere vorm? Voorgelezen worden heeft iets heel intiems en luisterboeken appelleren aan dat gevoel. Lezen doe je helemaal alleen, in je eentje. Bij een luisterboek ben je met z’n tweeën. Als de auteur zelf de voorlezer is, heeft dat extra toegevoegde waarde: je hoort dan de interpretatie van de maker van het werk. Dan wordt het in feite zelfs méér dan alleen maar ‘hetzelfde verhaal’. ‘Liever horen we onszelf’ is de titel van het luistergeschenk, waarom heb je voor die titel gekozen? Het is een kernzin in het verhaal, dat gaat over hoe we onszelf vaak van alles wijsmaken. ‘In plaats van dat we de feiten laten spreken, horen we dan liever onszelf,’ zegt een van de personages. Verder kun je misschien wel in z’n algemeenheid zeggen dat veel mensen liever zichzelf horen praten dan dat ze naar een ander luisteren, en ook dat gegeven heb ik gebruikt. Het luisterboek gaat over een jonge vrouw, Mila, die met gemis te maken krijgt, haar vriend is spoorloos verdwenen. Ze trekt enige tijd in bij haar schoonmoeder, die een teruggetrokken leven leidt. Waarom doet Mila dat – ze hebben immers niet zo’n goede band -, wat hoopt ze bij haar schoonmoeder te vinden? Tussen schoonmoeders en -dochters bestaat dikwijls een zekere spanning, en het is altijd aantrekkelijk om over relaties te schrijven die explosiegevaar in zich hebben. Maar wat Mila precies bij haar schoonmoeder zoekt, wil ik eigenlijk niet verklappen. Was het schrijven van dit Luistergeschenk anders dan het schrijven van een verhaal of boek dat op papier verschijnt? Met andere woorden, hield je er bij het schrijven rekening mee dat dit een luisterverhaal zou worden? Ja, toen ik het idee voor dit verhaal kreeg en ook besefte dat het door Mila in de ik-vorm verteld zou moeten worden, had ik meteen een probleem omdat ik het zelf zou moeten voorlezen en ik nu eenmaal niet de stem van een jong meisje heb. Op papier zou dat niets hebben uitgemaakt, maar in dit geval wel. Ik heb het opgelost door Mila later in haar leven op deze episode terug te laten kijken. De ‘oude’ Mila haalt een herinnering op aan de jonge vrouw die ze ooit was. Dat werkte goed en het bood nog iets extra’s ook: doordat ze terugkijkt op de geschiedenis, kan ze er ook op reflecteren, en dat geeft de hele zaak reliëf. Welk luisterboek is volgens jou een absolute ‚must’ om te luisteren? Teveel om op te noemen! Ik zou ook niet één papieren boek kunnen noemen dat je zou móéten lezen. Ga maar eens kijken op bijvoorbeeld www.luisterrijk.nl.